ลิ้นกระบือ

ชื่อ : ลิ้นกระบือ หรือ ลิ้นควาย

ชื่อสามัญ –

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Hoya diversifolia Blume

ชื่อวงศ์ : APOCYNACEAE

ชื่อท้องถิ่น : กล้วยปิ้ง สังวาลย์พระอุมา (ภาคกลาง), ลิ้นควาย (สงขลา), ต้าง, สลิท, ย่านลิ้นควาย

 

ลักษณะ

ต้นลิ้นควายจัดเป็นพรรณไม้เถาเลื้อยอิงอาศัย ที่มีลำต้นอาศัยอยู่ตามต้นใหญ่ใหญ่ ลำต้นยาวได้ถึง 20 เมตร ลำต้นเป็นข้อปล้อง ซึ่งแต่ละต้นจะมีรากงอกออกมาเพื่อเอาไว้ยึดเกาะ ตามลำต้นมีน้ำยางสีขาว
ขยายพันธุ์โดยใช้เมล็ด ชอบความชุ่มชื้น มีเขตการกระจายพันธุ์ในพม่า คาบสมุทรอินโดจีน อินโดนีเซีย และมาเลเซีย ส่วนในประเทศไทยพบได้มากทางภาคใต้ โดยมักขึ้นกระจายอยู่บนต้นไม้อื่นในป่าดงดิบชื้น ป่าพรุ ป่าโปร่ง ตามสวนผลไม้ ตลอดจนป่าชายเลนหรือตามริมแม่น้ำทั่วไป

 

ใบลิ้นควายใบเป็นใบเดี่ยว ออกตรงข้ามกันเป็นคู่ ๆ ระยะห่างระหว่างคู่ของใบค่อนข้างห่างกันประมาณ 9-20 เซนติเมตร ลักษณะของใบเป็นรูปไข่กลับหรือรูปรี ปลายใบแหลมหรือมน โคนใบแหลมหรือมน
ในสภาวะแห้งแล้งขอบใบจะม้วนลง ใบมีขนาดกว้างประมาณ 3-4 เซนติเมตร และยาวประมาณ 5-8 เซนติเมตร แผ่นใบเป็นสีเขียว เนื้อใบหนา เส้นกลางใบและเส้นแขนงใบมองเห็นได้ชัดทางด้านล่าง
ก้านใบยาวได้ประมาณ 7-15 มิลลิเมตร

 

ดอกลิ้นควายออกดอกเป็นช่อตามง่ามใบ เป็นช่อรูปครึ่งทรงกลม เรียงแบบซี่ร่ม ก้านช่อดอกยาวประมาณ 4-8 เซนติเมตร ก้านช่อดอกใหญ่และมีขนปกคลุมอยู่ มีดอกประมาณ 12-20 ดอก ดอกจะบานจากรอบนอกเข้าไปหากลางช่อ ดอกออกที่ปลายแกนช่อเดิมได้หลายครั้ง ทำให้แกนช่อดอกยืดออกไปได้ถึง 2 เซนติเมตร ดอกเป็นรูปกงล้อ สีขาวอมเขียว สีนวลอมชมพู สีชมพูอมม่วง หรือสีแดงอมชมพู ก้านดอกยาวประมาณ 2-2.5 เซนติเมตร กลีบดอกมี 5 กลีบ กลีบส่วนโคนเชื่อมติดกันประมาณครึ่งหนึ่งของกลีบ ปลายแยกเป็น 5 กลีบ ปลายกลีบแหลมม้วนลง บริเวณที่ม้วนจะเกลี้ยง นอกนั้นจะมีขนสีขาวใสค่อนข้างนุ่มและสั้น เมื่อบานจะมีขนาดกว้างประมาณ 8-12 มิลลิเมตร ส่วนกลีบเลี้ยงมี 5 กลีบเช่นเดียวกัน ลักษณะเป็นรูปไข่และมีขนาดเล็ก กลางดอกมีเส้าเกสรรูปแท่น ด้านบนเว้าเล็กน้อย ประกอบด้วยรยางค์ 5 แฉก เกสรเพศผู้จะอยู่ใต้แฉก มีเกสรเพศผู้ 5 อัน
รังไข่มี 2 อัน แยกออกจากกัน ก้านเกสรเพศผู้เมียและยอดเกสรเพศเมียติดกัน มีแผ่นบางใสคลุมอยู่ ออกดอกในช่วงประมาณเดือนเมษายนถึงเดือนมิถุนายน ผลลิ้นควายผลมีลักษณะเป็นฝักและออกเป็นคู่ ๆ
ฝักมีลักษณะโค้งเป็นรูปเคียว มีขนาดกว้างประมาณ 1 นิ้ว และยาวได้ประมาณ 6 นิ้ว เปลือกฝักหนา เมื่อฝักแก่จะแตกออกเป็นแนวเดียว ภายในมีเมล็ดมาก เมล็ดยาวประมาณ 6 มิลลิเมตร
และมีขนเป็นพู่สีขาวที่ปลายด้านหนึ่ง

ประโยชน์

  1. ใบใช้ตำพอกหรือต้มกับน้ำอาบ เป็นยาแก้อาการปวดข้อ (ใบ)
  2. สามารถนำมาปลูกเป็นไม้ประดับได้ดี

แหล่งอ้างอิง

medthai.com/ลิ้นควาย/

Scroll to Top