ชื่อ : โปร่งฟ้า
ชื่อสามัญ –
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Murraya siamensis Craib
ชื่อวงศ์ : RUTACEAE
ชื่อท้องถิ่น : ส่องฟ้า (อีสาน) ส่องฟ้าดง (เลย) เหม็น (จันทบุรี) สมุยหอม (นครศรีธรรมราช) หวดหม่อนต้น (ลำปาง) ลอดฟ้า (หล่มสัก) หัสคุณดง (โคราช)
ลักษณะ
โปร่งฟ้า เป็นไม้ทรงพุ่มขนาด ๒-๔ วา ใบรูปไข่ปลายแหลม มีต่อมน้ำมันกระจ่าย ทั่วทั้งใบส่องดูจะมองเห็นเป็นจุดทั้งใบ ดอกสีขาวคล้ายดอกสะเดามีกลิ่นหอมอ่อนๆ ออกดอกที่ปลายกิ่ง เกิดตามป่าโปร่ง
ที่แห้งแล้งหรือป่าละเมาะทั่วประเทศไทย (ปัจจุบันหมดแล้ว)
ประโยชน์
ยาแก้กินของผิด ผะอืดผะอม วิงเวียน : รากพวงพี รากสมัดใหญ่ รากส่องฟ้ารากหญ้านาง ต้มน้ำกิน วันละ 3-4 ครั้ง
ยาฟกช้ำจากการกระทบกระแทก : กิ่งและใบส่องฟ้า กิ่งและใบสมัด เปลือกกุ่ม เปลือกก่าม หัวไพล เถาและใบของเอ็นอ่อน ทุกอย่างใช้ของสด นำยาทั้งหมดมาบดทำเป็นลูกประคบตามตัวสัก 5-6 วัน
ยาปวดหลังปวดเอว: รากสะมัด รากส่องฟ้า ใช้เป็นสมุนไพรสด นำมาต้มจนได้ยาสีเหลืองใสมีกลิ่นหอม รับประทานเช้า เย็น
ยาแก้ไอ: รากส่องฟ้าหนึ่ง รากมะเขือขื่นหนึ่ง รากหมากแข้ง (มะแว้ง) หนึ่ง หนักสิ่งละ 5 บาท เกลือบาทหนึ่ง ต้มด้วยน้ำสามบวยเอาบวยหนึ่ง กินดี
ยาคอแหบ: ให้เอาฮากส่องฟ้า ฮากดอกพุด ฮากกระจาย ฮากมะเขือขื่น ฮากพวงพี พริก 7 ขิง 7 เทียม 7 ตำใส่น้ำผักคาดเป็นกระสายยา อมกินหายแล
ยาแก้ไข้หวัด : นวดใบส่องฟ้าแช่น้ำกินหายแล หรือจะเอากิ่ง ใบ มาต้มน้ำกินก็ได้
ยาปวดหัว มัวเหล้า : กิ่งใบ ส่องฟ้า ต้มกิน
ยาฟก (ฟกช้ำ) : หญ้าหอมแก้ว (กะเม็ง) 1 ใบมะขามตำโพะ (พอก) ยากินในเอาฮากน้ำเต้าน้อย 1 เครือหางหนู (ชิงช้าชาลี) 1 ส่องฟ้า 1 ต้มกินฯ
ยาถอนพิษงู : รากสะมัด รากส่องฟ้า ฝนกับสุราให้กิน 1-2 กลืน แล้วใช้รากส่องฟ้าฝนกับน้ำมะนาวทา
ยาตั้ง (ประคบ) : ว่านชน ต้นสะมัด ต้นส่องฟ้า ต้นฮูหา (เสนียด) เปลือกมะรุม เปลือกต้นลิ้นฟ้า ว่านไฟ ว่านพาก ทั้งหมด สับละเอียด ผ้าหม้อนิลห่อนึ่งแล้วนำมาตั้งบริเวณที่ปวด
ยาแก้หนาว : ฮากส่องฟ้า ฮากสะมัดเผาไฟแช่กินดีแล
ยาปาดหัว : กิ่งและใบส่องฟ้า กิ่งและใบสะมัด ผักอีตู่ (กะเพรา) สีไค (ตะไคร้) ใบมะตูม ตำน้ำตบหัวเทิน
ยาเมื่อย : ฮากส่องฟ้า ฮากกะยอม เครือเอ็นอ่อน ตำเคี่ยวกับน้ำมันงา ทาดี
ยางูจงอางขบ : ฮากส่องฟ้า ฝนทาดี
ยาแม่อยู่กรรม : ใบและรากพวงพี ใบและรากสะมัด ใบและรากส่องฟ้า ต้มอบต้มกิน
ยาช้ำใน รถชน ตกต้นไม้ : ใบเปล้าสด ใบหนาดสด ใบสะมัด ใบส่องฟ้า ทำเป็นยาย่าง
ยาริดสีดวงลำไส้ : เอาใบส่องฟ้ามาต้มอาบทั้งกินดีแล
ยาฝีปลาค่อ ที่มันบวมขึ้นภายนอกยาวเป็นลอนตามต้นขา : ฮากช่องฟ้าฝนใส่น้ำปูนใส
แหล่งอ้างอิง
www.thailandplus.tv/archives/290011